Từ việc trồng 4 cây mai vì đam mê, nay người nông dân này kiếm được 5 tỷ đồng mỗi năm.

Nhìn vào 4 cây mai bonsai xinh đẹp nở hoa, vào năm 2001, ông Lê Hoàng Minh Phụng (Thành phố Hồ Chí Minh) quyết định nhân giống chúng để tạo ra một sinh kế và nguồn thu nhập cho bản thân.

Từ việc làm công nhân đến trở thành ông chủ

Ông Lê Hoàng Minh Phụng, 47 tuổi, cư trú tại Phường Phú Hữu, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh, sở hữu một vườn giá mai vàng hoành 60 trải rộng hàng nghìn mét vuông. Chỉ vào cây mai được đặt ở giữa sân, ông Phụng tự hào nói: "Cây này đã hơn 100 tuổi, và tôi may mắn mua được nó."

Ông Phụng kể lại rằng vào cuối năm 2019, ông tìm kiếm trực tuyến để mua cây mai tự nhiên để ghép cành và thấy có người bán cây. Ngay khi nhìn thấy cây mai có 5 thân, nhánh uốn cong và rễ bò từ lòng đất, ông rất ấn tượng. Sau khi xác nhận rằng người bán là một ông 70 tuổi ở Vĩnh Long, ông Phụng lái xe xuống kiểm tra cây trực tiếp và đàm phán giá cả.

"Đây là cây của một người đam mê cây mai đã mất, và con trai 70 tuổi đã chăm sóc nó sau cha mình. Do cần tiền và sức khỏe kém, ông già quyết định bán mặc dù cảm thấy rất tiếc. Trước tôi, đã có một số người đến đàm phán, nhưng ông già không bán vì cảm thấy họ không yêu cây. Tôi là người đàm phán thành công," ông Phụng nói.

Ông Phụng cho biết trong dịp Tết gần đây, các cây mai đã nở hoa đẹp mắt. Nhiều người đến thăm, và nhìn thấy cây mai đẹp, họ muốn sở hữu nó, đề xuất giá cao, nhưng ông Phụng từ chối bán. "Đây là cây mai đẹp nhất mà tôi đã có trong hơn 30 năm trồng và thưởng thức cây mai," chủ vườn cây mai Sài Gòn nói.

Nói về sự gắn bó của mình với cây mai, ông Phụng nhớ lại rằng khi còn trẻ, ông làm công nhân cho các vườn cây cảnh và có một niềm đam mê đặc biệt đối với loại cây này. Mỗi dịp Tết, ông thường mua một cây mai để trưng. Sau Tết, cây trưng thường héo úa, chết, hoặc rễ của nó bị mục rồi, và ông phải vứt bỏ nó.

Sau này, ông chuyển sang bán mai vàng hoành 80cm cây nhỏ nhưng có hoa đẹp. Học từ những kinh nghiệm trước đó của mình, ông đã đi trực tiếp đến các vườn để mua. "Vào thời điểm đó, tôi mua 4 cây mai bonsai đã được ghép cành, giá từ 400.000-500.000 đồng mỗi cây. Sau khi trưng, tôi đem trả lại vườn để chăm sóc," ông Phụng nói.

Vào năm 2001, khi nhìn thấy bốn cây mai của mình nở hoa đẹp, ông Phụng nghĩ, tại sao không nhân giống loại cây này cho thị trường, tạo việc làm và thu nhập cho bản thân. Nghĩ và làm. Ông bắt đầu nhân giống cây mai hoang và tái cơ cấu đất của bố mẹ để trở thành một nông dân.

Lúc đó, cây mai được ghép cành trở nên phổ biến trên thị trường, và ông Phụng chọn loại này vì dễ trồng, dễ chăm sóc và có hoa đẹp. Để có kiến thức và kinh nghiệm, ông đọc tài liệu, báo chí và sách về kỹ thuật ghép cành, thăm các hộ gia đình có kinh nghiệm để học và thực hành.

Sau nhiều năm học lý thuyết, anh bắt đầu cấy nhỏ cây mai. Đầu tiên, anh đã thử nghiệm với việc trồng 40 cây. Anh đến các vườn cây giống để mua cây đã trồng trong đất để cấy nhỏ với các cành mai có sẵn. Anh cấy nhỏ các cành vào những cây có nhiều cành và mắt.

Hai năm sau, anh đã tăng lên 300 cây. Mỗi cây đều nở hoa đẹp và được bán với giá tốt.

Phần khó khăn nhất là đưa cây mai nở hoa vào ngày mùng 1 Tết.

Năm 2006, ông Phùng đầu tư một tỷ đồng để cấy nhỏ 2.000 cây mai , hy vọng thu hồi vốn vào cuối năm. Thật không may, thời tiết tại Sài Gòn trong những ngày cuối năm đó lạnh, dưới 23 độ C, nên cây mai không thể nở hoa. "Năm đó, tôi mất tất cả. Tôi dành cả năm để nỗ lực và cống hiến, hy vọng kiếm tiền vào cuối năm, nhưng mọi nỗ lực của tôi đều vô ích," anh ấy nói một cách buồn bã.

Mặc dù gặp thất bại, ông Phùng không nản lòng. Anh tiếp tục bón phân, tưới nước, tạo hình và uốn cành cho các cây chuẩn bị cho mùa sau. Năm 2007, thời tiết thuận lợi, vì vậy các cây mai đã nở hoa, và anh đã có lãi.

Thất bại thứ hai của anh là vào năm 2012, cũng do thời tiết lạnh. May mắn là năm đó, anh chỉ mất khoảng 30-40% so với số vốn đầu tư.

Do nhu cầu thị trường, trong những năm gần đây, ông Phùng đã chuyển sang cho thuê cây mai đã cấy nhỏ thay vì bán như trước. "Khách hàng ngày nay thà chi một vài triệu đồng để thuê một cây để trang trí Tết và đổi sang cây khác vào năm sau, thay vì chi tiền mua một cây," ông Phùng nói.

Hiện nay, trong vườn của ông Phùng, ngoài hơn 1.000 cây mai được gửi bởi khách hàng để anh chăm sóc, còn gần 2.500 cây mai đã cấy nhỏ để cho thuê vào cuối năm.

Ông Phùng cho biết giá chăm sóc cây mai được gửi bởi khách hàng dao động từ 500.000 đến 1 triệu đồng mỗi cây mỗi năm. Còn với cây mai anh chăm sóc để cho thuê, giá dao động từ 5 đến 10 triệu đồng mỗi cây tùy thuộc vào tuổi và hình dạng của cây. Với tất cả các nguồn thu kết hợp, anh ấy kiếm được 4-5 tỷ đồng mỗi năm.

Theo ông Phùng, mua cây mai vàng đã cấy nhỏ dễ trồng, và vốn có thể thu hồi trong vòng 2-3 năm. Tuy nhiên, nhiều vườn cây lâu năm có thân to không nở hoa hoặc chỉ nở ít, vì vậy họ rất háo hức muốn cứu vãn và trồng cây mới. "Trồng cây mai đòi hỏi kiên nhẫn và hiểu biết về đặc điểm, sở thích và tính cách của cây. Đó giống như làm việc với con người. Đó không chỉ là việc bón phân và tưới nước để đáp ứng nhu cầu của cây," ông Phùng chia sẻ.

Đối với cây lâu năm không nở hoa, theo ông Phùng, người trồng cây nên cắt bớt các cành già để khuyến khích các cành mới phát triển. Sau đó, cắt tỉa và sắp xếp các chồi non để khuyến khích sự phát triển mới. Khoảng 7-8 tháng sau, bạn có thể lấy mắt hoặc chồi từ các cây ưu việt khác để cấy vào chúng.

Anh nói rằng cấy nhỏ cây mai nên được thực hiện trong mùa khô. Cấy nhỏ cũng có thể được thực hiện trong mùa mưa, nhưng cần phải chú ý để ngăn nước thấm vào và gây ra mục nát vết thương.

"Cây mai ít mắc các bệnh tật nhưng thường bị tấn công bởi sâu borer. Do đó, khi bạn nhận thấy phân bón giống bụi gỗ xuất hiện trên thân hoặc các cành, bạn phải ngay lập tức định vị lỗ thâm cho điều trị," ông nhấn mạnh.

Thường, vào khoảng ngày 15 tháng Chạp, anh bắt đầu kích thích cây nở hoa. Tuy nhiên, không phải tất cả cây đều có thể nở hoa như mong muốn, điều đó phụ thuộc vào từng cây để đảm bảo hoa nở đều.

"Phần khó khăn nhất trong việc chăm sóc cây mai là đảm bảo khoảng 30% cây nở hoa vào ngày mùng 1 Tết. Các hoa còn lại sẽ nở hoa rải rác vào ngày thứ hai, thứ ba và thứ tư của Tết. Đây là áp lực mà nhiều chủ vườn phải đối mặt, yêu cầu người chăm sóc hiểu biết về địa hình và tính cách của từng cây," ông Phùng chia sẻ.

Năm nay, do ảnh hưởng của đại dịch và các trận bão, có thể ảnh hưởng đến kinh doanh, nhưng ông Phùng đã chuẩn bị tâm lý cũng như vốn dự phòng để tránh rủi ro.